Serviste Geçen Süreler Çalışma Sürelerinden Sayılır mı? – Ankahukuk.Com – Hukuk ve Yaşam Sitesi

Yazan
Nisan 21, 2019

Ülkemizde özellikle son yıllarda işverenler tarafından sağlanan servisler ile işçiler işyerlerine getirilip götürülmektedirler. Özellikle büyük şehirlerde trafik nedeni ile ve bazı illerde işyeri ile personelin ikamet ettiği yer arasındaki mesafenin çok olması nedeni ile; 2-3 saatlik (bazı durumlarda fazlası) zaman dilimi işveren tarafından sağlanan servis aracında geçirilmektedir.

Çalışanlar da haklı olarak bu durumun çalışma süresi içine dahil edilip edilmediği hususunu merak etmekte kimi zaman da bu durum işçi ve işveren arasında mahkemeye intikal etmektedir.

Çalışma Sürelerinden Sayılan Haller Nelerdir?

Çalışma süresinden sayılan haller 4857 sayılı İş Kanunun 66.maddesi ile düzenlenmiştir. Günlük çalışma sürelerinden sayılan halleri sıralayacak olursak;

a) Madenlerde, taşocaklarında yahut her ne şekilde olursa olsun yeraltında veya su altında çalışılacak işlerde işçilerin kuyulara, dehlizlere veya asıl çalışma yerlerine inmeleri veya girmeleri ve bu yerlerden çıkmaları için gereken süreler.
b) İşçilerin işveren tarafından işyerlerinden başka bir yerde çalıştırılmak üzere gönderilmeleri halinde yolda geçen süreler.
c) İşçinin işinde ve her an iş görmeye hazır bir halde bulunmakla beraber çalıştırılmaksızın ve çıkacak işi bekleyerek boş geçirdiği süreler.
d) İşçinin işveren tarafından başka bir yere gönderilmesi veya işveren evinde veya bürosunda yahut işverenle ilgili herhangi bir yerde meşgul edilmesi suretiyle asıl işini yapmaksızın geçirdiği süreler.
e) Çocuk emziren kadın işçilerin çocuklarına süt vermeleri için belirtilecek süreler.
f) Demiryolları, karayolları ve köprülerin yapılması, korunması ya da onarım ve tadili gibi, işçilerin yerleşim yerlerinden uzak bir mesafede bulunan işyerlerine hep birlikte getirilip götürülmeleri gereken her türlü işlerde bunların toplu ve düzenli bir şekilde götürülüp getirilmeleri esnasında geçen süreler.

Serviste Geçen Süre Çalışma Süresinden Sayılır Mı?

Yazımızın başında da belirttiğimiz gibi çalışma hayatında sık sorulan sorulardan biri olan, serviste geçen sürelere ilişkin yine 4857 sayılı İş Kanunun 66.maddesinde; “İşin niteliğinden doğmayıp da işveren tarafından sırf sosyal yardım amacıyla işyerine götürülüp getirilme esnasında araçlarda geçen süre çalışma süresinden sayılmaz.” Hükmü gereği işveren tarafından sosyal yardım amacı ile personele sağlanan servis aracında geçirilen süreler çalışma sürelerinden sayılmamaktadır.

ANCAK; Özellikle belirtmemiz gerekiyor ki; İşçinin işveren tarafından başka bir yere gönderilmesi veya işveren evinde veya bürosunda yahut işverenle ilgili herhangi bir yerde meşgul edilmesi suretiyle asıl işini yapmaksızın geçirdiği süreler, madenlerde, taşocaklarında yahut her ne şekilde olursa olsun yeraltında veya su altında çalışılacak işlerde işçilerin kuyulara, dehlizlere veya asıl çalışma yerlerine inmeleri veya girmeleri ve bu yerlerden çıkmaları için gereken süreler ile demiryolları, karayolları ve köprülerin yapılması, korunması ya da onarım ve tadili gibi, işçilerin yerleşim yerlerinden uzak bir mesafede bulunan işyerlerine hep birlikte getirilip götürülmeleri gereken her türlü işlerde bunların toplu ve düzenli bir şekilde götürülüp getirilmeleri esnasında geçen süreler işçinin günlük çalışma sürelerinden sayılmaktadır. (Kaynak )

YARGITAY KARARI

ÖZET: Olayda yanlış değerlendirme ile davacının işe gidiş gelişlerinde serviste geçen sürenin de çalışma süresinden sayılması hatalıdır. Ayrıca, imzalı ücret bordrolarında fazla çalışma ücreti tahakkuk ettirilen ayların tamamının hesaplama dışında tutulması yerine, ücreti ödenen fazla çalışma süresinin (saatinin) hesaplanan toplam fazla çalışma süresinden (saatinden) mahsup edilmesi de usul ve kanuna aykırı olup bozmayı gerektirmiştir.

T.C YARGITAY 22.Hukuk Dairesi Esas: 2013 / 1986 Karar: 2014 / 296 Karar Tarihi: 17.01.2014
(4857 S. K. m. 41, 66)

İŞÇİ ALACAKLARI DAVASI – ÜCRETİ ÖDENEN FAZLA ÇALIŞMA SÜRESİNİN HESAPLANAN TOPLAM FAZLA ÇALIŞMA SÜRESİNDEN MAHSUP EDİLMESİNİN İSABETSİZLİĞİ – HÜKMÜN BOZULDUĞU

Dava: Davacı, fazla mesai ücreti alacaklarının ödetilmesine karar verilmesini istemiştir.

Mahkeme, isteği kısmen hüküm altına almıştır.

Hüküm süresi içinde davalı avukatı tarafından temyiz edilmiş olmakla, dava dosyası için Tetkik Hakimi Z. Ayan tarafından düzenlenen rapor dinlendikten sonra dosya incelendi, gereği konuşulup düşünüldü:

Davacı İsteminin Özeti:

Davacı vekili, davacının davalı yanında 19.04.2000 tarihinden 31.12.2009 tarihine kadar şoför olarak çalıştığını, günde en az iki saat fazla çalışma yaptığını, ancak yapmış olduğu fazla çalışma ücretlerinin kendisine ödenmediğini ileri sürerek fazla çalışma ücreti alacağı istemiştir.

Davalı Cevabının Özeti:

Davalı vekili, davanın reddine karar verilmesi gerektiğini savunmuştur.

Mahkeme Kararının Özeti:

Mahkemece, toplanan deliller ve bilirkişi raporuna dayanılarak davanın kabulüne karar verilmiştir.

Temyiz:

Kararı kanuni süresi içinde davalı temyiz etmiştir.

Gerekçe:

1- Dosyadaki yazılara toplanan delillerle kararın dayandığı kanuni gerektirici sebeplere göre, davalının aşağıdaki bendin kapsamı dışındaki diğer temyiz itirazlarının reddine,

2- Davacı işçinin, fazla çalışma yapıp yapmadığı hususu taraflar arasında uyuşmazlık konusudur.

Fazla çalışma yaptığını iddia eden işçi bu iddiasını ispatla yükümlüdür. İşçinin imzasını taşıyan bordro sahteliği ispat edilinceye kadar kesin delil niteliğindedir. Bir başka anlatımla bordronun sahteliği ileri sürülüp ispatlanmadıkça, imzalı bordroda görünen fazla çalışma alacağının ödendiği varsayılır.

Fazla çalışmanın ispatı konusunda işyeri kayıtları, özellikle işyerine giriş çıkışı gösteren belgeler, işyeri iç yazışmaları delil niteliğindedir. Ancak, fazla çalışmanın bu tür yazılı belgelerle ispatlanamaması durumunda tarafların dinletmiş oldukları şahit beyanları ile sonuca gidilmesi gerekir. Bunun dışında herkesçe bilinen genel bazı vakıalar da bu noktada göz önüne alınabilir. İşçinin fiilen yaptığı işin niteliği ve yoğunluğuna göre de fazla çalışma olup olmadığı araştırılmalıdır.

İmzalı ücret bordrolarında fazla çalışma ücreti ödendiği anlaşılıyorsa, işçi tarafından gerçekte daha fazla çalışma yaptığının ileri sürülmesi mümkün değildir. Ancak, işçinin fazla çalışma alacağının daha fazla olduğu yönündeki ihtirazi kaydının bulunması halinde, bordroda görünenden daha fazla çalışmanın ispatı her türlü delille söz konusu olabilir. Buna karşın, bordroların imzalı ve ihtirazi kayıtsız olması durumunda dahi, işçinin geçerli bir yazılı belge ile bordroda yazılı olandan daha fazla çalışmayı yazılı delille kanıtlaması gerekir. İşçiye bordro imzalatılmadığı halde, fazla çalışma ücreti tahakkuklarını da içeren her ay değişik miktarlarda ücret ödemelerinin banka kanalıyla yapılması durumunda da ihtirazi kayıt ileri sürülmemiş olması, ödenenin üzerinde fazla çalışma yapıldığının yazılı delille ispatlanması gerektiği sonucunu doğurmaktadır.

Somut olayda, hükme esas alınan bilirkişi raporunda, davacının işe gidiş gelişlerinde serviste geçirdiği süre de çalışma süresinden sayılarak fazla çalışma ücreti alacağı hesaplanmıştır.

4857 sayılı İş Kanunu’nun 66. maddesi gereğince madenlerde, taşocaklarında yahut her ne şekilde olursa olsun yeraltında veya su altında çalışılacak işlerde işçilerin kuyulara, dehlizlere veya asıl çalışma yerlerine inmeleri veya girmeleri ve bu yerlerden çıkmaları için gereken süreler, işçilerin işveren tarafından işyerlerinden başka bir yerde çalıştırılmak üzere gönderilmeleri halinde yolda geçen süreler, demiryolları, karayolları ve köprülerin yapılması, korunması ya da onarım ve tadili gibi, işçilerin yerleşim yerlerinden uzak bir mesafede bulunan işyerlerine hep birlikte getirilip götürülmeleri gereken her türlü işlerde bunların toplu ve düzenli bir şekilde götürülüp getirilmeleri esnasında geçen süreler işçinin günlük çalışma sürelerinden sayılır. Aynı maddenin son fıkrasına göre ise, işin niteliğinden doğmayıp da işveren tarafından sırf sosyal yardım amacıyla işyerine götürülüp getirilme esnasında araçlarda geçen süre çalışma süresinden sayılmaz. Bu durumda, 4857 sayılı Kanun’un 66. maddesinin son fıkrası hükmü dikkate alınmadan, yanlış değerlendirme ile davacının işe gidiş gelişlerinde serviste geçen sürenin de çalışma süresinden sayılması hatalıdır.

Ayrıca, imzalı ücret bordrolarında fazla çalışma ücreti tahakkuk ettirilen ayların tamamının hesaplama dışında tutulması yerine, ücreti ödenen fazla çalışma süresinin (saatinin) hesaplanan toplam fazla çalışma süresinden (saatinden) mahsup edilmesi de usul ve kanuna aykırı olup bozmayı gerektirmiştir.

Sonuç: Temyiz olunan kararın yukarıda yazılı sebeplerden BOZULMASINA, peşin alınan temyiz harcının istek halinde ilgiliye iadesine, 17.01.2014 gününde oybirliği ile karar verildi.

İçeriğe tepkiniz? (3 tane seçimde bulunabilirsiniz!)

Daha Fazlası

Ankahukuk

İlgili Yargı Kararları:

Yargıtay Kavrama Göre
Yorumlar

Henüz yorum yapılmamış.

Yorum Yazın

(required)

(gerekli)