Yargıtay 13. Hukuk Dairesi 2001/12562 E., 2002/1209 K.
T.C. YARGITAY 13. HUKUK DAİRESİ
Esas no : 2001/12562
Karar no: 2002/1209
Tarih : 07.02.2002
İçtihat konusu: Kira Bedelini Tespit Yetkisinin Kiralayana Verilmesi ve iyiniyet Kuralı
DAVA : Taraflar arasındaki tesbit davasının yapılan yargılaması sonunda ilamda yazılı nedenlerden dolayı davanın reddine yönelik olarak verilen hükmün davacı avukatı tarafından duruşmalı olarak temyiz edilmesi üzerine ilgililere çağrı kağıdı gönderilmişti. Belli günde davacı vekili avukat Ahmet Ali Erol ile davalı vekili avukat Aynur Sökmen’in gelmiş olmalarıyla duruşmaya başlanılmış ve hazır bulunan avukatların sözlü açıklamaları dinlenildikten sonra karar için başka güne bırakılmıştı. Bu kez temyiz dilekçesinin süresinde olduğu saptanarak dosya incelendi, gereği konuşulup düşünüldü:
KARAR : Davacı, davalı Hazine adına kayıtlı taşınmazın 49 yıl süre ile kullanımına tahsis edildiğini, 1996 yılı kira bedeli 366.096.000 TL olduğunu, davalının sözleşme hükümlerine aykırı olarak 1997 yılı kira bedelini 3.720.000.000 TL olarak belirlediğini, aşırı nisbetteki kira bedeli talebinin, sözleşmeye hak ve nesafet ilkelerine aykırı olduğunu ileri sürerek, kira bedeli artışının iptalini, talep edilen miktar borçlu olmadığının tesbitini istemiştir.
Davalı, takdir edilen bedelin günün şartlarına uygun olduğunu bildirerek, davanın reddini dilemiştir.
Mahkemece, davanın reddine karar verilmiş; hüküm, davacı tarafından temyiz edilmiştir.
Taraflar arasında 28.6.1998 başlangıç tarihli 49 yıl süreli irtifak sözleşmesi düzenlenmiştir. Sözleşmenin 7. maddesinde “ilk yıl için irtifak hakkı bedeli 22.950.000 TL olup, 2. ve izleyen yıllar kullanım bedelinin Maliye ve Gümrük Bakanlığınca her yıl yayınlanan Devlet İhale Genelgesinde belirtilen artış oranlarının bir önceki yıl irtifak hakkı bedeline eklenmesi suretiyle saptanacağı, ilk beş yıldan sonraki 2. ve izleyen beş yıllık dilimlerin ilk yılı için irtifak hakkı bedelinin yeniden takdir edileceği” kararlaştırılmıştır. Sözleşmenin 7. maddesi hükmü ile kira bedelinin ne şekilde belirleneceği, hangi kıstasların esas alınacağı kararlaştırılmıştır. Sözleşmede davalı kiralayana, kira bedelini tesbit etme yetkisi verilmiş olmakla beraber, kiralayan bu hakkı kullanırken objektif hareket etme durumundadır. Hakkını kötüye kullanarak, fahiş bir fiyat tesbit etmesi halinde hakim bu belirlemeye müdahale eder. Bu itibarla dava bir uyarlama davası değil, sözleşmedeki hükümlerin ve sözleşme ile kiralanana tanınan hakkın kötüye kullanılıp kullanılmadığının tesbitine yönelik bir davadır.
O halde mahkemece, davalı kiralananın 1987 yılı için talep ettiği kira miktarının hangi kıstaslar ele alınarak belirlendiği, bu belirlemenin objektif olup olmadığı, sözleşmenin kira artırımına ilişkin maddi hükmü değerlendirilip, talep edilen kira döneminin ilk beş yıldan sonra gelen 28.6.1997-28.6.1998 dönemi olduğu da gözetilerek uzman bilirkişi kurulu aracılığı ile saptanarak ona göre hüküm kurulması gerekir. Mahkemece, bu yön gözetilmeksizin, yetersiz bilirkişi raporu esas alınarak hüküm kurulması usul ve yasaya aykırıdır. Bozma nedenidir.
SONUÇ : Yukarıda açıklanan nedenle temyiz olunan kararın davacı yararına BOZULMASINA, peşin harcın istek halinde iadesine, 97.500.000 lira duruşma avukatlık parasının davalıdan alınarak davacıya ödenmesine, 7.2.2002 gününde oybirliğiyle karar verildi.
Yorumlar
Henüz yorum yapılmamış.
Yorum Yazın